Stichting Dyslexie Nederland (SDN) heeft een definitie opgesteld waar nu in wetenschappelijke kring brede consensus over heerst. Deze definitie wordt nu door de meeste pedagogogen en psychologen gebruikt voor het stellen van de onderkennende diagnose dyslexie. De definitie van Stichting Dyslexie Nederland luidt:
"Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau."
De onderkennende diagnose gebeurt op grond van objectief waarneembare kenmerken. Stichting Dyslexie Nederland noemt twee criteria. Daaraan moet voldaan zijn om te kunnen spreken van dyslexie:
Het vaardigheidsniveau van lezen op woordniveau en/of spelling ligt significant onder hetgeen van het individu, gegeven diens leeftijd en omstandigheden, gevraagd wordt (criterium van de achterstand) het probleem in het aanleren en toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau blijft bestaan, ook wanneer voorzien wordt in adequate remediërende instructie en oefening (criterium van de didactische resistentie) Onder omstandigheden wordt de situatie verstaan waarin de persoon zijn lees- en spellingvaardigheid functioneel moet toepassen, i.c. de leeromgeving in het onderwijs, de werkplek dan wel een andere situatie. De situatie waarin de betrokkene op basis van zijn aanleg en talent is terechtgekomen, vereist een beheersing van lezen op woordniveau en spellen waaraan hij/zij, qua accuratesse en/of vlotheid, duidelijk niet voldoet. Onder adequate remediërende instructie wordt verstaan hetgeen het onderwijs kan bewerkstelligen aan op het individu toegesneden maatregelen op het gebied van instructie en begeleide oefening. Afgezien van een taakgerichte aanpak is zorgvuldige protocollering een belangrijke voorwaarde.
Uit: Diagnose van Dyslexie (brochure van Stichting Dyslexie Nederland, herziene versie 2003). Te bestellen bij Stichting Dyslexie Nederland, Postbus 93, 3720 AB Bilthoven.
Wat doet de logopedist?
Veel lees- en spellingproblemen vinden hun oorsprong in problemen met de taalontwikkeling, fonologie en/of de auditieve vaardigheden. De logopedist is deskundig op het terrein van spraak en taal en onderscheidt zich daarmee van andere disciplines die zich bezig houden met dyslexie. Met deze expertise kan de logopedist een essentiële bijdrage leveren aan de begeleiding en behandeling van kinderen met dyslexie. De behandeling van dyslexie dient in een zo vroeg mogelijk stadium plaats te vinden, zodat zo snel mogelijk de basisvaardigheden kunnen worden geleerd die nodig zijn voor het lezen en spellen.
De werkwijze van logopedisten leent zich bij uitstek voor het uitvoeren van een aantal taken met betrekking tot dyslexie:
- vroege signalering van achterstanden in de auditieve/fonologische vaardigheden en/of taalontwikkeling;
- trainen van taal-, luister- en articulatievaardigheden;
- systematisch aanleren van letters en verstevigen van klank-tekenkoppeling waardoor een kind met voorsprong begint aan leesonderwijs in groep 3;
- remediërende hulp bij lees- en spellingsproblematiek na het eerste leerjaar bij kinderen bij wie de lees- en spellingsproblemen samengaan met algemene taalproblematiek;
- deskundigheidsbevordering van de leerkracht;
- advisering van de ouders;
- een bijdrage leveren aan de diagnostiek, door vastlegging van het niveau van auditieve-, fonologische- en taalvaardigheden;
- tijdige en adequate doorverwijzing.